Modelarstwo TT

Wpisy otagowane ″PKP″

Węglarki 9W/6 i 9W/4 – malowanie i oznaczenia

02 listopada 2018, Tabor, Węglarki 9W/6 i 9W/4, Tadeusz Brak komentarzy

Po dłuższej przerwie powracam do relacji z przebudowy tytułowych węglarek.

Malowanie

Nadwozia obu modeli pomalowałem aerografem emalią olejną Revell 37 Matt z domieszką Humbrol 113 Matt. Dzięki temu modele uzyskały nieco spłowiały odcień, pasujący do planowanej mocniejszej patyny. Wcześniej jednak, w ramach przygotowania wagonów do głębszej waloryzacji, fragmenty ich drzwi i burt pomalowałem ciemnobrązową farbą i zamaskowałem w nieregularne wzory. Dzięki temu po pomalowaniu właściwym kolorem i zdrapaniu maskowania uzyskałem efekt odłażących na skutek korozji płatów farby.
W porównaniu z opisanymi powyżej zabiegami pomalowanie podwozi było niezwykle proste – w całości zostały pomalowane emalią Humbrol 85 Satin.

Oznaczenia

Do oznaczenia wagonów użyłem kalek pochodzących z niedziałającego już serwisu www.kalkomanie.com. Kalki te były bardzo dobrej jakości, choć w oznaczeniach wagonów przynależących do OPW zabrakło charakterystycznego symbolu [OPW] w postaci ramki. Element ten został dodrukowany na drukarce laserowej z białym tonerem.

Detale

Ostatnim etapem było pomalowanie drobnych detali oraz pomostów. Ze względu na trudny dostęp do tych elementów, malowałem je pędzelkiem retuszerskim 00. Pomosty były w oryginale wyłożone deskami, dlatego w modelu użyłem szarozielonej farby Revell 45 Matt. Poręcze pomalowałem zaś czarną farbą Humbrol 85 Satin, zgodnie z obowiązującym w tamtych latach schematem. Korzystając z pędzelka retuszerskiego 000 pomalowałem na biało tablice przestawcze hamulca, a zaostrzoną wykałaczką – ich dźwignie.

malowanie, oznaczenia, PKP, węglarka. Wyświetleń: 807
Cysterna .UH(Rh) Uerdingen

15 października 2018, Ogólne, Tadeusz Brak komentarzy
Dzisiaj przedstawiam jedynie krótką galerię dwuosiowej cysterny typu „Uerdingen”, oznaczonej na PKP serią .Uh(Rh). Wagon ten odjechał już do nowego właściciela. 😉

Model powstał jako przeróbka popularnego modelu BTTB. Zakres zmian obejmował:
- usunięcie oryginalnych stopni, pomostów i poręczy oraz zastąpienie ich elementami fototrawionymi,
- zamontowanie na czołownicach węży powietrznych hamulca,
- dodanie do podwozia tablic przestawczych hamulca oraz rur spustowych,
- oznaczenie wagonu zgodnie z ep. IVa (część kalek opracowana samodzielnie), data rewizji 15.12.1968r.,
- wymiana sprzęgów i zestawów kołowych na współczesne (Tillig),
Najwięcej pracy przy modelu zajęła jednak jego waloryzacja. Zbiornik cysterny otrzymał fakturę łuszczącej się farby z licznymi śladami korozji. Podwozie otrzymało rdzawy nalot oraz imitację wycieków oleju z maźnic. Całość została spatynowana oraz uzupełniona o intensywne zacieki powstające w wyniku ulewania ładunku. Poniżej przedstawiam galerię ukończonego modelu:
cysterna, PKP, Rh, Uerdingen, Uh, waloryzacja. Wyświetleń: 671
Wagon kryty 14K – galeria końcowa

21 września 2018, Kryty 14K, Tabor, Tadeusz Brak komentarzy

Po upływie następnych kilku miesięcy model wagonu 14K wreszcie ostatecznie wykończyłem i dołączyłem do swojej kolekcji. 🙂

Zanim to jednak nastąpiło, model musiał przejść etap patynowania. W tym celu najpierw delikatnie przetarłem model płukanką (ang. „wash”) z czarnej pasteli rozrobionej w benzynie ekstrakcyjnej dbając, aby wniknęła ona we wszystkie zakamarki ożebrowania ścian. Następnie, korzystając z różnych kolorów pasteli rozrabianych w benzynie, naniosłem drobne zacieki i przebarwienia, w tym także smugi i zacieki na dachu. Ostatnim etapem było przypudrowanie całego wagonu suchymi pigmentami w celu odtworzenia kurzu i nalotu rdzy oraz podkreślenia światłocienia, czyli delikatnego podkreślenia wystających detali modelu pigmentem w jaśniejszym odcieniu. Tak uzyskaną patynę zabezpieczyłem przed ścieraniem mocno rozcieńczonym lakierem matowym Humbrol Matt Cote.

Zastosowany sposób patynowania jest szybki i prosty do wykonania, daje też zadowalające efekty. Nie jest jednak idealny i w przyszłości model będzie wymagał dopracowania szczegółów, np. zacieków z maźnic, rdzawe wypryski i zacieki, itp. W obecnej chwili model wagonu prezentuje się jak na poniższych zdjęciach:

14K, fototrawione, kryty, patynowanie, PKP. Wyświetleń: 670
Węglarki 9W/6 i 9W/4 – stopnie i poręcze

29 czerwca 2018, Tabor, Węglarki 9W/6 i 9W/4, Tadeusz Brak komentarzy

Ostatnim etapem przebudowy modeli BTTB na węglarki 9W/6 i 9W/4 było dorobienie wszystkich drobiazgów i detali, w tym stopni i poręczy na dobudowanych pomostach hamulcowych.

Stopnie

W rzeczywistości oba stopnie wiodące na pomost węglarek były mocowane do wsporników, które następnie były przykręcone do ramy wagonu. Ze względu na trudności z wykonaniem takiego elementu, tylko niższy stopień wykonałem na wspornikach ze struny stalowej 0,22mm, natomiast górny stopień przykleiłem bezpośrednio do fragmentów czołownicy modelu analogicznie jak wcześniej wykonałem to w wagonie G02 z budka hamulcową.

Poręcze

Kolejnym trudnym do wykonania detalem były poręcze na pomoście. W rzeczywistości były one dość wiotkie, pozbawione usztywnień czy zastrzałów. Aby zapewnić odpowiednią sztywność w modelu, wygiąłem poręcze ze struny stalowej 0,3mm, pozostawiając na końcach sztyfty, którymi poręcz zostanie zamocowana w pomoście. Do poręczy dolutowałem także odcinek pręta stalowego 0,5mm, imitującego mechanizm hamulca ręcznego. Do końca mechanizmu dolutowałem też korbę, wygięta ze struny 0,18mm. W pomoście nawierciłem otwory Φ 0,4mm, w które pasują sztyfty poręczy. Po dokładnym spasowaniu części całośc skleiłem cyjanoakrylem.

Pozostałe detale

Oprócz opisanych wcześniej poręczy wyposażyłem każdy z modeli w szereg innych detali, do których należą – trójkąty hamulcowe, fototrawione ściągi podwozia, haki holownicze, węże powietrzne, stopnie manewrowych, uchwyty spinaczy oraz poręcze dla rewidenta taboru. Elementy fotorawione pochodziły z oferty MOD-ART’u, natomiast pozostałe elementy wykonałem w większości ze strun stalowych o średnicach od 0,18mm do 0,3mm. Poniżej przedstawiam zdjęcia modeli gotowych do malowania:

9W/4, 9W/6, PKP, przebudowa, węglarka. Wyświetleń: 712
Węglarki 9W/6 i 9W/4 – podłoga

20 czerwca 2018, Tabor, Węglarki 9W/6 i 9W/4, Tadeusz Brak komentarzy

Kontynuując prace nad tytułowymi węglarkami postanowiłem w ramach eksperymentu wykonać drewnianą podłogę modelu, upodabniając go tym samym jeszcze bardziej do oryginału.

Zgodnie z dokumentacją UIC wszystkie odmiany węglarki 9W posiadały drewnianą podłogę. Fakt ten nie znalazł niestety odzwierciedlenia w fabrycznym modelu. Rolę imitacji podłogi pełni w nim polakierowana na szaro stalowa blaszka, częściowo tłoczona, jednak tłoczenia te w żadnym wypadku nie przypominają deskowania. W niektórych swoich modelach próbowałem poprawić ten stan malując nieregularne smugi imitujące deski, ale rozwiązanie takie nie dało oczekiwanych efektów. Dlatego w przypadku omawianych modeli węglarek postanowiłem więc wykonać podłogę z prawdziwego drewna.

Jako źródło drewna posłużyły mi kawałki forniru wycięte z opakowań po francuskich serach pleśniowych. 😉 Z forniru tego wyciąłem imitacje desek, czyli paski o długości 20,5mm oraz szerokości 1,0 – 1,2mm. Jako bazę pod nową podłogę wykorzystałem oryginalną blaszaną podłogę wagonu. Oszlifowałem ją lekko i pomalowałem szarym podkładem polepszającym przyczepność. Następnie, używając kleju cyjanoakrykowego w żelu, pracowicie przykleiłem drewniane listewki do podłogi dbając o zachowanie niewielkich (ok. 0,1mm) odstępów między nimi. Wbrew pozorom nie była to wyjątkowo żmudna praca – wyklejenie jednej podłogi zajęło mi ok. 0,5 godzimy. Po związaniu kleju podłogę dokładnie wyszlifowałem papierem ściernym, aby zmniejszyć jej grubość oraz nadać właściwą fakturę.

Tak wykonaną podłogę poddałem wstępnej waloryzacji. Nasączyłem ją mocno rozcieńczonymi farbami Humbrol 77 Matt oraz 31 Matt. Farbę nakładałem pędzlem wzdłuż desek, zmieniając nieznacznie co kilka desek proporcje kolorów. Dzięki temu udało mi się uzyskać efekt starego, zniszczonego warunkami atmosferycznymi drewna:

9W/4, 9W/6, PKP, waloryzacja, węglarka. Wyświetleń: 651
Węglarka 1W (CIIa)

16 kwietnia 2018, Tabor, Węglarka 1W, Tadeusz Brak komentarzy

Kontynuując spolszczanie mojej kolekcji taboru rozpocząłem prace nad stworzeniem modelu polskiej węglarki 1W, stanowiącej kontynuację przedwojennego typu CIIa.

Pierwowzór

Pierwowzorem tytułowej węglarki 1W była niemiecka znormalizowana węglarka z grupy „Königsberg”. Na jej podstawie w latach 20-tych XXw. opracowano w Polsce typ węglarki CIIa. Wagon ten był wizualnie bardzo podobny do węglarki niemieckiej. Posiadał on charakterystyczne wzmocnienia pod drzwiami oraz identyczny układ zastrzałów na ścianach bocznych. Posiadał też podobne parametry eksploatacyjne. Po zakończeniu II Wojny Światowej dokonano adaptacji dokumentacji przedwojennej węglarki CIIa i wznowiono jej produkcję jako typ 1W. Na podstawie przedwojennej dokumentacji wyprodukowano też dla PKP kilkaset sztuk tych wagonów w Szwecji.

Model bazowy i jego adaptacja

Ze względu na duże podobieństwo konstrukcji jako model bazowy do przeróbki wykorzystałem nieprodukowany już model BTTB węglarki „Königsberg”. Upodobnienie go do modelu polskiej węglarki 1W (CIIa) wymagało tylko nieznacznych przeróbek ścian czołowych wagonu. Węglarki polskiej budowy posiadały bowiem szeroki kątownik lub ceownik usztywniający górną krawędź ściany czołowej. Kształtownik taki wykonałem z paska plastiku o szerokości 0,8mm. Z pojedynczych zachowanych zdjęć wynika też, że wagony te nie posiadały stopni przejściowych obecnych w niemieckim modelu lub też stopnie te były demontowane w późniejszych latach. W związku z tym przy pomocy skalpela i dłutka usunąłem te stopnie z użytego do przeróbki modelu, a w ich miejscu uzupełniłem rylcem deskowanie ściany.

Ponieważ na większości zdjęć z lat 70-tych, a więc u schyłku eksploatacji, wagony te były już pozbawione układu hamulcowego, ingerencji wymagało także podwozie modelu. Oprócz prostego odcięcia szczęk hamulcowych zdecydowałem się na wycięcie z podwozia imitacji zbiornika powietrza oraz cylindra hamulcowego. Zamiast nich przykleiłem imitacje podłużnic i poprzecznic ostoi. Niezależnie od tych zmian uzupełniłem podwozie węglarki o drobne detale, takie jak poręcze spinaczy oraz ulepszone stopnie manewrowych.

1W, CIIa, PKP, waloryzacja, węglarka. Wyświetleń: 851
Waloryzacja węglarki „Königsberg” – uzupełnienie

21 marca 2018, Tabor, Węglarka "Konigsberg", Tadeusz Brak komentarzy

Czasami zdarza się, że do niektórych swoich modeli powracam po pewnym czasie w celu dokonania różnych poprawek lub udoskonaleń. Tak też było w przypadku tytułowej węglarki, której waloryzację ukończyłem ponad 7 lat temu.

Węże hamulcowe

Zachęcony efektem, jaki udało mi się uzyskać w przypadku modelu wagonu „Dresden”, analogiczne detale postanowiłem dorobić także w węglarce „Königsberg”. Czynność ta wymagała jedynie zachowania dodatkowej ostrożności, żeby nie uszkodzić istniejącej powłoki malarskiej modelu. Gotowe, pomalowane na czarno węże wkleiłem cyjanoakrylem w nawiercone w czołownicach otworki. Wzorując się na zdjęciach wagonów z tamtego okresu, umieściłem tylko po jednym zaworze na czołownicy. Węże są rozmieszczone w sposób wynikający z asymetrycznego umieszczenia przewodu hamulcowego – na jednej czołownicy po lewej, a na drugiej po prawej stronie, patrząc na czoło wagonu.

Imitacja resztek węgla

Na modelu opisywanej węglarki dopiero uczyłem się metod waloryzacji, dlatego w trudniej dostępnych miejscach był on trochę niedopracowany. Wady te postanowiłem zakryć imitacją węgla, pozostałego po rozładunku wagonu. Za imitację węgla posłużył mi… prawdziwy węgiel, utłuczony młotkiem (z braku moździerza) na bardzo drobny miał. W wybranych miejscach, np. w zakamarkach pudła wagonu, rozprowadziłem niewielkie krople kleju cyjanoakrylowego, które natychmiast zasypałem rozdrobnionym węglem. Zabieg ten powtarzałem aż do uzyskania zadowalającego efektu.

Uzupełnienie patyny

Oryginalnie węglarka była spatynowana wyłącznie „na mokro” – czarnymi pastelami rozprowadzonymi benzyną. Kiedyś takie wykończenie uważałem za wystarczające. Dzisiaj tego typu przecierka stanowi u mnie dopiero początkowy etap waloryzacji i nanoszenia śladów eksploatacji. Dostosowanie węglarki „Königsberg” do moich bieżących standardów wymagało m.in. nałożenia warstwy suchych pigmentów, imitujących nalot z rdzy i pyłów, wykonania na burtach wagonu imitacji śladów wapna, którym spryskiwano węgiel, a także naniesienia śladów oleju na elementach trących wagonu – trzonach zderzaków i widłach maźniczych. Kropką nad „i” było namalowanie imitacji listu przewozowego w ramce. Nowa patyna wymagała oczywiście utrwalenia – w moim przypadku był to rozcieńczony lakier matowy Humbrol Matt cote.

Efekt wszystkich powyższych prac przedstawiam w krótkiej galerii modelu:

Konigsberg, patynowanie, PKP, waloryzacja, Wddo, węglarka. Wyświetleń: 744
Wagon kryty 23K – malowanie i oznaczenia

11 marca 2018, Kryty 23K, Tabor, Tadeusz Brak komentarzy

Kolejnymi etapami budowy modelu wagonu 23K było malowanie oraz naniesienie oznaczeń. Było to o tyle ciekawe, iż do wykonania oznaczeń po raz pierwszy wykorzystałem kalki drukowane na… drukarce laserowej.

Malowanie

Malowanie wagonu 23K było zadaniem stosunkowo prostym. Model najpierw pokryłem podkładem do metali Mr METAL PRIMER, a następnie pomalowałem go zgodnie ze schematem, stosowanym dla wagonów tego typu – podwozie i czołownice na czarno (Humbrol 65 Satin), zaś nadwozie wraz z dachem w kolorze czerwieni tlenkowej (Revell 37 Matt). Nowością okazała się konieczność pomalowania podłogi wagonu, która będzie częściowo widoczna ze względu na uchylone drzwi. Podłogę pomalowałem wstępnie szarozieloną emalią Humbrol 31 Matt. Następnie jasnoszarą farbą Humbrol 64 Matt naniosłem smugi imitujące wypłowiałe deski podłogi. Uzyskany wzór jest celowo przerysowany, zostanie on poddany dalszej waloryzacji na etapie patynowania.

Oznaczenia

Znacznie bardziej interesujący zakres prac stanowiły oznaczenia wagonu. Prace nad nimi rozpocząłem od stworzenia własnego projektu. Numer inwentarzowy oraz rozmieszczenie napisów na nadwoziu zaczerpnąłem z archiwalnego zdjęcia wagonu 23K z 1988r. Pozostałe oznaczenia, w tym oznaczenia na ścianie czołowej wagonu oraz na ostojnicach, opracowałem już na podstawie własnej wiedzy z tej dziedziny.

Projekt ten został następnie wydrukowany na specjalnym podkładzie przy użyciu kolorowej drukarki laserowej, w której podmieniono czarny toner na biały. Jakość druku jest oczywiście nieco gorsza od sitodruku – najdrobniejsze napisy o wysokości 0,33mm (np. daty rewizji, numery zestawów kołowych) są już prawie nieczytelne. Niemniej metoda ta okazała się jedyną, która pozwoliła na realizację takiego jednostkowego projektu jak mój. Poniżej przedstawiam efekt po położeniu kalek na model, jeszcze przed zabezpieczeniem ich lakierem:

23K, fototrawione, kryty, malowanie, oznaczenia, PKP. Wyświetleń: 1,924
Wagon kryty „Dresden” – galeria

25 lutego 2018, Kryty "Dresden", Tabor, Tadeusz Jeden komentarz

Wreszcie przyszedł ten długo oczekiwany moment, kiedy model można uznać za gotowy i włączyć go do kolekcji innych wagonów. 🙂

Zanim to się jednak stało, wagon przeszedł żmudny i intensywny proces patynowania. Intensywny, gdyż w przypadku tego III-epokowego wagonu zdecydowałem się na znacznie silniejszą patynę, niż tylko dyskretne ślady eksploatacji. Cały wagon wstępnie przetarłem „wash-em” z mocno rozcieńczonej czarnej farby olejnej. Po częściowym przeschnięciu przystąpiłem do wcierania w model pasteli w różnych kolorach – od czarnej do jasno beżowej – w taki sposób, żeby uzyskać efekt brudnego wagonu, pokrytego sadzą i pyłem, wzniecanym podczas przeładunku towarów. Korzystając z pasteli rozrobionej w benzynie odtworzyłem także drobne smaczki – przebarwione pojedyncze deski oraz rdzawe plamy na dachu wraz z idącymi od nich zaciekami. Ostatnim etapem było przypudrowanie modelu jasnym pigmentem. Wzmocniło to efekt zakurzenia wagonu a jednocześnie podkreśliło światłocień na wypukłych detalach modelu. Na koniec cały wagon zabezpieczyłem rozcieńczonym lakierem Humbrol Matt Cote.

Ostateczny efekt moich poczynań przedstawiam w poniższej galerii:

Dresden, fabryczne, kryty, PKP, waloryzacja. Wyświetleń: 1,150
Wagon kryty 23K – drugi model

13 lutego 2018, Kryty 23K, Tabor, Tadeusz Brak komentarzy

Na warsztatach modelarskich w Radomiu, które odbyły się w grudniu zeszłego roku, rozpocząłem budowę kolejnego modelu wagonu 23K. Tym razem postanowiłem jednak trochę zmodyfikować model, robiąc w nim uchylone drzwi ładunkowe oraz otwarte zasuwy wywietrzników

Drzwi ładunkowe

Wykonanie uchylonych drzwi było stosunkowo proste. Jedyną trudniejszą czynnością było precyzyjne wycięcie otworu drzwiowego w części widocznej spod uchylonych drzwi. Przed przylutowaniem drzwi konieczny było jeszcze wycięcie słupka po prawej strony drzwi i przycięcie klapy otworu wentylacyjnego, aby elementy te nie powodowały odstawania nasuniętych nań drzwi. Do kosmetycznych poprawek należało odcięcie jednej poręczy od drzwi i przylutowanie jej odpowiednika we właściwym miejscu, tj. do słupka nadwozia. Ostatnim detalem, który wykonałem, to zamek blokujący drzwi w stałej pozycji.

Zasuwy wywietrzników

Wagon 23K posiada w sumie 8 otworów wentylacyjnych, z czego dwa postanowiłem zrobić otwarte. Pierwszym krokiem w tym kierunku było wycięcie otworów wentylacyjnych w ścianach wagonu. Pomógł mi w tym fakt, że w tych miejscach znajdowały się otwory montażowe, mające na celu ułatwienie przylutowania klap w pozycji zamkniętej. Wspomniane otwory należało tylko rozpiłować do rozmiaru niemal pełnego wywietrznika, pozostawiając ok. 0,5-milimetrową obwódkę. Kolejnym krokiem było dostosowanie samych klap. Odcięcia wymagały szyny, wzdłuż których przesuwają się klapy. Pozostawiłem tylko krótkie końce, symbolizujące zaczepy blokujące klapy przed wypadnięciem z szyn. Odcięcia wymagały też „wąsy” imitujące prowadnice, w których przesuwają się uchwyty klap. W miejsce tych „wąsów” musiałem przylutować wąskie paski blachy zlokalizowane na właściwej wysokości. Pewnym wyzwaniem było dorobienie wyposażenia otworów wentylacyjnych. Fabrycznie znajdowały się tam żaluzje, chroniące przed padaniem deszczu do środka wagonu. W późniejszych latach żaluzje te często ulegały uszkodzeniu i były zastępowane siatkami lub zwykłymi prętami przyspawanymi do ramy. Taką też sytuację odtworzyłem w swoim modelu – jeden otwór zabezpieczyłem trzema prętami, a drugi zabezpieczyłem kawałkiem siatki pozyskanej z gęstego sitka kuchennego.

Poniżej przedstawiam kilka zdjęć gotowego modelu po modyfikacjach:

23K, fototrawione, kryty, modyfikacje, PKP. Wyświetleń: 739