Wpisy z kategorii ″Tabor″

  • Węglarki 3W i 4W – prototypy

    Po zleceniu wytrawienia projektu w trawialni przyszła pora na montaż prototypów i weryfikację projektu.

    Projekt blach węglarek 3W i 4W został przekazany do wytrawienia w profesjonalnej trawialni. Dzięki temu po ok. miesiącu dysponowałem ślicznymi, precyzyjnie wytrawionymi blachami, bez żadnych błędów. Najbardziej bałem się o stan odwzorowania najdrobniejszych elementów, np. wchodzących w skład przestrzennego układu hamulcowego i mechanizmu blokady ścian czołowych, a także poręczy. Wszystko jednak było OK. Lutowanie obu prototypów zajęło mi ponad 10 godzin, głównie ze względu na dużą liczbę detali, które zaprojektowałem. 😉 W wagony wlutowałem od razu metalowe toczone zderzaki.

    W trakcie montażu prototypów wykryłem tylko jeden błąd, popełniony w fazie projektu. Na szczęście niewidoczny i łatwy do poprawy. Na podstawie doświadczeń ze składania prototypów zdecydowałem się też na pogrubienie pewnych elementów w docelowej wersji modeli, aby łatwiej się je montowało.
    Poniżej przedstawiam krótką galerię gotowych do malowania prototypów:

    Edit: Prezentowane poniżej prototypy, jak się później okazało, mają sporo błędów. W kolejnych wpisach z tej kategorii prezentuję już modele poprawione, znacznie bardziej odpowiadające oryginałom. Poniższe zdjęcia pozostawiam jednak w celu udokumentowania przebiegu prac nad modelami.

    Węglarka 3W

    Węglarka 4W

  • Węglarki 3W i 4W – projekt

    Węglarki typu 3W i 4W (oraz późniejsze 11W) stanowiły jedną z najbardziej znanych i licznych rodzin wagonów dwuosiowych będących na stanie PKP. Niestety, próżno szukać modeli tych wagonów w ofercie firm produkujących modele seryjne, nie tylko w TT. Z tego powodu postanowiłem wykonać modele tych węglarek od podstaw techniką fototrawiena.

    Węglarki 3W i 4W interesowały mnie od dawna z wielu powodów. Po pierwsze, były to wagony o całkowicie polskiej konstrukcji, charakterystycznej tylko dla PKP. Z racji dużej liczby wyprodukowanych egzemplarzy przez wiele lat stanowiły one podstawowy rodzaj węglarki dwuosiowej na PKP. Po drugie, w trakcie swojej eksploatacji wagony te były poddawane licznym modernizacjom, obejmującym m.in. rekonstrukcję układu biegowego oraz zastąpienie drewnianego oszalowania ścian stalowym. Zostały wycofane z ruchu dopiero w latach 80-tych ub. wieku. Wszystko to sprawia, że modele węglarek 3W/4W byłyby bardzo wdzięcznym tematem dla modelarza. Modelując odpowiednio szczegóły tych wagonów można bowiem odtworzyć ich wygląd na przestrzeni aż 6 epok modelarskich, od IIIa do IVc.

    Niestety, ze względu na czysto polski rodowód tych wagonów nie znajdziemy ich odpowiedników wśród modeli fabrycznych. Ta sytuacja skłoniła mnie więc do samodzielnego zaprojektowania modeli węglarek 3W i 4W w skali 1:120. Jako technikę wykonania wybrałem fototrawienie, co nie powinno dziwić biorąc pod uwagę moje dotychczasowe doświadczenie w lutowaniu modeli fototrawionych. Projektowanie modeli składało się z dwóch etapów. Pierwszym było opracowanie w pełni funkcjonalnego i jeżdżącego modelu na podstawie oryginalnych planów węglarek 3W/4W. Drugim – opracowanie rozwinięć elementów oraz przygotowanie klisz do naświetlania.

    Na obecną chwilę projekt modeli został już oddany do trawialni. Pierwsze prototypy powinny ujrzeć światło dzienne na początku grudnia.

  • Wagony techniczno-gospodarcze – galeria (3)

    To już ostatnia porcja zdjęć wagonów ze składu pociągu techniczno-gospodarczego.

    Model wagonu-magazynu, wykonanego na bazie przedwojennego wagonu krytego G02:

    Model niskoburtowej węglarki ze składu techniczo-gospodarczego, wykonanego na bazie modelu wagonu nieokreślonego typu:

  • Wagony techniczno-gospodarcze – galeria (2)

    Poniżej przedstawiam kolejny z wagonów techniczno-gospodarczych w moim składzie.

    Tym razem jest to wagon warsztatowy wykonany na bazie starego modelu wagonu bagażowego pruskiej budowy:

  • Wagony techniczno-gospodarcze – galeria (1)

    Budowa składu wagonów techniczno-gospodarczych dobiegła końca.

    Tym samym przyszedł czas na zaprezentowanie galerii gotowych modeli. Poniżej przedstawiam pierwszy z wagonów – wagon techniczno-gospodarczy mieszkalno-jadalnia, tzw. „Lubań” na długim podwoziu:

    A poniżej galeria drugiego z modeli – wagonu techniczno-gospodarczego mieszkalnego, tzw. „Lubań” na krótkim podwoziu:

  • Wagony techniczno-gospodarcze – wykończenie

    Niezbędnym elementem wykończenia każdego modelu jest jego spatynowanie. Nawet wagony gospodarcze, choć głównie stoją na bocznicach, pokrywają się brudem, śladami korozji będącej efektem stania „pod chmurką”.

    Pudry i pigmentyOpisane wyżej efekty odtworzyłem za pomocą pudrów i pigmentów firm AMMO Mig oraz Agama (seria PATINATOR). Nazwy i numery użytych kolorów są widoczne na zdjęciu obok. W przypadku pudrów PATINATOR był to głównie puder w kolorze zielonym. Do nakładania pigmentów używałem pędzelków różnej wielkości oraz twardości.

    Do utrwalenia pigmentów użyłem po raz pierwszy specyfiku AMMO Mig PIGMENT FIXER. Jest to preparat wiążący na bazie rozpuszczalnika olejowego. Posiada on niewątpliwe zalety. Jest silnie penetrujący, więc już niewielka jego ilość wiąże pigment w całej jego objetości. Dodatkowo nie powoduje zmiany faktury powierzchni – mat pozostaje nadal matem, a satynowy połysk satynowym połyskiem. Jedyną wadą okazało się widoczne przyciemnienie i wysycenie koloru pigmentów, pozostające nawet po całkowitym wyschnięciu fixer’a. Możliwe jednak, że przyczyną tego efektu było użycie wcześniej do zabezpieczenia kalek lakieru bezbarwnego, który był również olejny…

    Oszklone oknaOstatnim etapem wykończenia modeli było wykonanie imitacji szyb w oknach wagonów mieszkalnych typu „Lubań”. Ze względu na utrudniony dostęp do wnętrza modelu, szyby te wykonałem za pomocą specyfiku Clearfix Humbrol’a. Do jego nakładania posłużyła mi tekturka nieco szerszą niż szerokość szklonego okna. Umoczoną w lakierze tekturką dotykałem do górnej krawędzi framugi okna, a następnie przesuwałem tekturką w dół „naciągając” na okno błonkę imitującą szybę. W trakcie schnięcia specyfik potrafi lekko zmętnieć, ale po całkowitym wyschnięciu zmętnienie ustępuje. Wykonane tą metodą szyby są idealnie przeźroczyste, wręcz niewidoczne, ale przyjemnie „blikują” podczas oglądania modelu pod światło, co udało mi się zaprezentować na załączonym zdjęciu.

  • Wagony techniczno-gospodarcze – malowanie (2)

    Malowania ciąg dalszy… Tym razem pod aerograf trafiły wagon-magazyn oraz węglarka.

    Pomalowane wagony gospodarczeDo pomalowania obu wagonów użyłem tego samego zestawu farb, co w przypadku wagonów mieszkalnych. Z tą jednak różnicą, że podczas malowania węglarki celowo dodałem nieco więcej farby brązowej, a do malowania wagonu-magazynu użyłem mieszanki składającej się praktycznie tylko z farby zielonej i żółtej. Dzięki temu wagony nie są identyczne, choć osobiście spodziewałem się nieco większej różnicy koloru.

    Pewnym wyzwaniem okazało się dobranie odpowiedniego koloru wnętrza węglarki. Oryginalnie powinno to być stare zniszczone drewno. Ale z drugiej strony nie chciałem, aby wagon zbytnio odbiegał kolorem od modeli fabrycznych, które zwykle malowane są na kolor ciemno-szary. Ostatecznie zdecydowałem się więc na mieszaninę farb używanych wcześniej do nasączania drewnianych podłóg węglarek 9W.

    Po pomalowaniu wagonów przyszła pora na nałożenie oznaczeń. W tym przypadku kalki zostały położone przy użyciu klasycznej chemii do układania kalek. W zaledwie kilku miejscach musiałem użyć acetonu do lepszego „przyklejenia” kalki do podłoża. Dotyczyło to głównie głębszych szpar w deskowaniu wagonu-magazynu.

  • Wagony techniczno-gospodarcze – węglarka

    Kolejnym wagonem, który zostanie włączony do mojego przyszłego składu techniczno-gospodarczego, będzie węglarka niskoburtowa.

    Węglarka niskoburtowaW rzeczywistości wagony węglarki stosunkowo rzadko znajdowały zastosowanie w składach techniczo-gospodarczych. Częściej wykorzystywano w nich platformy, które służyły do przewozu maszyn i materiałów budowlanych. Jednak w tym przypadku chodziło mi o znalezienie zastosowania dla konkretnego modelu – fikcyjnej węglarki niskoburtowej BTTB, często spotykanej w zestawach „startowych”. Model ten, ze względu na swój brak realizmu, nie nadaje się do poważnych przeróbek, ale w składzie techniczno-gospodarczym z powodzeniem będzie mógł udawać jakiś stary wagon o unikalnym pochodzeniu lub po przebudowie.

    Użyty do przebudowy model był nieco zniszczony przez nieumiejętną próbę przemalowania. Podczas usuwania starej farby celowo pozostawiłem nieoczyszczone z farby miejsca. Liczę, że dzięki temu łatwiej będzie odtworzyć efekty zniszczeń i śladów wieloletniego użytkowania. Aby uprawdopodobnić istnienie podobnego wagonu w rzeczywistości, postanowiłem nieco urealnić jego konstrukcję. Prawdziwa węglarka o rozstawie osi jak w modelu prawdopodobnie przełamałaby się wpół pod ciężarem ładunku. Dlatego podwozie przerabianego modelu uzupełniłem o układ stężeń wzorowany na przedwojennych węglarkach typu Linz. Stężenia te wykonałem z trzech wygiętych odcinków struny stalowej 0,5mm, wpuszczonych w nawiercone w podwoziu otworki a następnie zlutowanych razem w miejscu łączenia.

    W ramach dalszych prac zmieniających wygląd modelu usunąłem mechanizm otwierania ścian czołowych, upodobniając w ten sposób wagon do węglarko-platformy. Natomiast w ramach uzupełnienia brakujących detali dorobiłem poręcze i stopnie manewrowych oraz przewody ciśnieniowe hamulca. Skróciłem też znacznie sprężynkę sprzęgu. Dzięki temu pomimo braku mechanizmu KKS odległość między wagonami jest całkiem akceptowalna. Oczywiście wagony z tak skróconymi sprzęgami nie będą mogły jeździć po ciasnych, „tortowych” łukach, ale na makietach modułowych, gdzie promienie łuków są znaczne, będą radzić sobie znakomicie.

  • Wagony techniczno-gospodarcze – magazyn

    W składach pociągów gospodarczych oprócz wagonów mieszkalnych występują także inne typy wagonów. Jednym z częściej spotykanych są wagony-magazyny, będące zwykle przeróbkami ze starych krytych wagonów towarowych.

    Dach po szlifowaniuTaki właśnie wagon-magazyn postanowiłem wykonać na bazie dwuosiowego wagonu krytego G02. Do przebudowy wykorzystałem nadwozie chłodni „Carlsberg” produkcji BTTB. Model ten posiadał wadę fabryczną w postaci zniekształconego (zapadniętego) dachu, przez co nadawał się tylko na przeróbki. Z tego powodu pierwszym etapem prac było zaszpachlowanie nierówności dachu i opiłowanie go do właściwego kształtu. Właściwą gładkość powierzchni dachu uzyskałem szlifując go bardzo drobnym papierem ściernym. Na tak przygotowanym dachu naciąłem rysy imitujące miejsca łączeń pasów papy. Efekt tych prac przedstawia zamieszczone obok zdjęcie.

    Dalsze prace dotyczyły głównie uzupełnienia detali, których brakowało na modelu fabrycznym. Ze struny gitarowej 0,18mm wykonałem poręcze na narożach nadwozia. Usunąłem odlane wraz z nadwoziem stopnie do drzwi ładunkowych wagonu i zastąpiłem je własnymi – wykonanymi z blaszki i stalowego drutu oraz mocowanymi prawidłowo do ramy podwozia. Na koniec uzupełniłem czołownice wagonu o stopnie dla manewrowych oraz wykonane z drutu mosiężnego węże powietrzne hamulca.

    Zakres dokonanych przeróbek przedstawia poniższa krótka galeria:

  • Wagony techniczno-gospodarcze – malowanie

    Kolejnym etapem w budowie wagonów mieszkalnych typu „Lubań” było ich pomalowanie

    Pomalowane wagony gospodarczePewnym problemem przy malowaniu wagonów gospodarczych okazał się… dobór właściwego koloru. Teoretycznie powinien to być kolor zielony, ale na ocalałych wrakach oraz na pojedynczych kolorowych zdjęciach z epoki widać, że w tej kwestii kierowano się dużą dowolnością – wagony gospodarcze malowano w kolorach od oliwkowego po zjadliwy niebiesko-zielony. Ja zdecydowałem się na kolor, który najbardziej mi odpowiadał, czyli na nieco wypłowiałą jasną zieleń. Pożądany odcień uzyskałem mieszając ze sobą farby olejne: ciemnozieloną, żółtą i beżową.

    Po dokładnym wyschnięciu farby naniosłem na wagony oznaczenia. Ze względu na dość głębokie podtrawienia imitujące deskowanie musiałem zastosować na kalki moją niezawodną metodę na rozpuszczalnik „Nitro”.

« Poprzednie wpisy | Następne wpisy »